Tegoroczną nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki podzielili się Sir Roger Penrose oraz Reinhard Genzel i Andrea Ghez. Prof. Marek Biesiada z Zakładu Astrofizyki NCBJ wyjaśnia za co ta nagroda: jak prace profesora Penrose'a przyczyniły się do zrozumienia sensu osobliwych rozwiązań OTW (ogólnej teorii względności) oraz co i jak zaobserwowały zespoły kierowane przez profesorów Gentzela i Ghez.

Naukowcy z wielu ośrodków, w tym także z NCBJ, zabiegają o budowę detektorów fal grawitacyjnych kolejnej generacji o dziesięciokrotnie większej czułości w porównaniu z już działającymi detektorami LIGO i VIRGO. Teleskop Einsteina miałby ponad trzykrotnie dłusze ramiona interferometru i - podobnie jak rozważany amerykański odpowiednik Cosmic Explorer - naszpikowany byłby najnowszą technologią. 

For the first time, merging pairs of galaxies have been found using an identical method in both simulations and observations of the real universe, using artificial intelligence. The co-author of the pioneering work is Dr. William Pearson from the Astrophysics Department of the Fundamental Research Department of NCBJ.

Virgo i LIGO ogłosiły wykrycie fal grawitacyjnych z układu dwóch czarnych dziur, które połączyły się tworząc czarną dziurę o masie około 142 mas Słońca. Utworzony obiekt znajduje się w zakresie mas, w którym nigdy wcześniej nie obserwowaliśmy czarnych dziur: ani za pomocą fal grawitacyjnych, ani obserwacji elektromagnetycznych. W badaniach biorą udział naukowcy z NCBJ.

Detektory LIGO-Virgo zarejestrowały fale grawitacyjne ze zlania się nietypowego układu podwójnego zawierającego czarną dziurę i inny zwarty, dziewięciokrotnie lżejszy obiekt, który może być albo najlżejszą wykrytą czarną dziurą albo najcięższą zaobserwowaną gwiazdą neutronową. Tak duża asymetria masy układu pozwala na nowe, precyzyjne testy ogólnej teorii względności. W badaniach biorą udział Polacy, w tym trzech naukowców z NCBJ.

Tolga Altinoluk, Michał Bluj, Katarzyna Małek, Jacek Rzadkiewicz, Jakub Wagner i Paweł Ziń to sześcioro nowych doktorów habilitowanych w NCBJ, którzy stopień doktora habilitowanego uzyskali w pierwszej połowie 2020 roku. Pracują oni w Departamencie Badań Podstawowych i w Departamencie Aparatury i Technik Jądrowych.