![](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/ncn_0_kopia.png?itok=0XGr8sD7)
Trzy nowe granty w konkursie OPUS
Trzech naukowców z Departamentu Badań Podstawowych NCBJ uzyskało granty w 19 edycji konkursu NCN OPUS. Zaakceptowane projekty dotyczą procesu formowania się gwiazd w zderzających się galaktykach, poszukiwania ciemnej materii poprzez analizę rozbłysków w atmosferze oraz badania struktury nukleonu w ramach współpracy COMPASS.
![Zbiór mas dla szerokiej gamy zwartych obiektów. Grafika przedstawia czarne dziury (niebieskie) i gwiazdy neutronowe (pomarańczowe) oraz obiekty o nieokreślonej naturze (szare), wykryte za pomocą obserwacji fal grawitacyjnych. Każda koalescencja zwartego układu podwójnego odpowiada trzem zwartym obiektom: dwóm łączącym się obiektom i końcowej pozostałości po połączeniu (Źródło: LIGO Virgo Collaboration / Frank Elavsky, Aaron Geller / Northwestern). Zbiór mas dla szerokiej gamy zwartych obiektów. Grafika przedstawia czarne dziury (niebieskie) i gwiazdy neutronowe (pomarańczowe) oraz obiekty o nieokreślonej naturze (szare), wykryte za pomocą obserwacji fal grawitacyjnych. Każda koalescencja zwartego układu podwójnego odpowiada trzem zwartym obiektom: dwóm łączącym się obiektom i końcowej pozostałości po połączeniu (Źródło: LIGO Virgo Collaboration / Frank Elavsky, Aaron Geller / Northwestern).](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/stellar_graveyard_noerror_gwonly_plus.png?itok=f-0jtrQK)
LIGO i Virgo udostępniają nowy katalog obserwacji fal grawitacyjnych
Kolaboracje LIGO i Virgo zaprezentowały dziś nowy katalog GWTC-2 obserwacji fal grawitacyjnych z okresu od kwietnia do października 2019 r. czyli pierwszej części kampanii obserwacyjnej O3 (O3a). Zbiór zawiera w sumie 39 zdarzeń. Jednocześnie opublikowano nowe prace badawcze, a także obszerne popularne podsumowania ich wyników.
![Zdjęcie otoczenia Sagittariusa A* wykonane przez teleskop kosmiczny Chandra, pracujący w zakresie promieni rentgenowskich. Credit: NASA/CXC/MIT/F. Baganoff, R. Shcherbakov et al. Zdjęcie otoczenia Sagittariusa A* wykonane przez teleskop kosmiczny Chandra, pracujący w zakresie promieni rentgenowskich. Credit: NASA/CXC/MIT/F. Baganoff, R. Shcherbakov et al.](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/chandra_image_of_sgr_a.jpg?itok=rNT2JYgS)
Nobel 2020 za czarne dziury - prof. Marek Biesiada wyjaśnia
Tegoroczną nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki podzielili się Sir Roger Penrose oraz Reinhard Genzel i Andrea Ghez. Prof. Marek Biesiada z Zakładu Astrofizyki NCBJ wyjaśnia za co ta nagroda: jak prace profesora Penrose'a przyczyniły się do zrozumienia sensu osobliwych rozwiązań OTW (ogólnej teorii względności) oraz co i jak zaobserwowały zespoły kierowane przez profesorów Gentzela i Ghez.
![Artist's impression of the underground Einstein Telescope. © NIKHEF Artist's impression of the underground Einstein Telescope. © NIKHEF](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/original.jpg?itok=3M5-levB)
Teleskop Einsteina pozwoli poznać "ciemną stronę" Wszechświata
Naukowcy z wielu ośrodków, w tym także z NCBJ, zabiegają o budowę detektorów fal grawitacyjnych kolejnej generacji o dziesięciokrotnie większej czułości w porównaniu z już działającymi detektorami LIGO i VIRGO. Teleskop Einsteina miałby ponad trzykrotnie dłusze ramiona interferometru i - podobnie jak rozważany amerykański odpowiednik Cosmic Explorer - naszpikowany byłby najnowszą technologią.
![To zdjęcie pary oddziałujących galaktyk zwanych Arp 273 zostało opublikowane z okazji 21. rocznicy uruchomienia Kosmicznego Teleskopu Hubble'a NASA / ESA. Zniekształcony kształt większej z dwóch galaktyk wykazuje oznaki interakcji pływowych z mniejszą z nich. Uważa się, że mniejsza galaktyka faktycznie przeszła przez większą. Credit: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA) Arp 373 - Credit: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/arp_273_-_nasa_esa_hubble.jpg?itok=PeMozivM)
The first consistent study of galaxy mergers in real and simulated universes
For the first time, merging pairs of galaxies have been found using an identical method in both simulations and observations of the real universe, using artificial intelligence. The co-author of the pioneering work is Dr. William Pearson from the Astrophysics Department of the Fundamental Research Department of NCBJ.
![Grafika / animacja: Raúl Rubio / grupa Virgo Valencia / The Virgo Collaboration Grafika / animacja: Raúl Rubio / grupa Virgo Valencia / The Virgo Collaboration](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/gw190521_picture.jpg?itok=uaBU7Yoj)
Virgo i LIGO odkrywają nową i niezwykłą populację czarnych dziur
Virgo i LIGO ogłosiły wykrycie fal grawitacyjnych z układu dwóch czarnych dziur, które połączyły się tworząc czarną dziurę o masie około 142 mas Słońca. Utworzony obiekt znajduje się w zakresie mas, w którym nigdy wcześniej nie obserwowaliśmy czarnych dziur: ani za pomocą fal grawitacyjnych, ani obserwacji elektromagnetycznych. W badaniach biorą udział naukowcy z NCBJ.