![](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/ncn_0_kopia.png?itok=0XGr8sD7)
Trzy nowe granty w konkursie OPUS
Trzech naukowców z Departamentu Badań Podstawowych NCBJ uzyskało granty w 19 edycji konkursu NCN OPUS. Zaakceptowane projekty dotyczą procesu formowania się gwiazd w zderzających się galaktykach, poszukiwania ciemnej materii poprzez analizę rozbłysków w atmosferze oraz badania struktury nukleonu w ramach współpracy COMPASS.
![Zbiór mas dla szerokiej gamy zwartych obiektów. Grafika przedstawia czarne dziury (niebieskie) i gwiazdy neutronowe (pomarańczowe) oraz obiekty o nieokreślonej naturze (szare), wykryte za pomocą obserwacji fal grawitacyjnych. Każda koalescencja zwartego układu podwójnego odpowiada trzem zwartym obiektom: dwóm łączącym się obiektom i końcowej pozostałości po połączeniu (Źródło: LIGO Virgo Collaboration / Frank Elavsky, Aaron Geller / Northwestern). Zbiór mas dla szerokiej gamy zwartych obiektów. Grafika przedstawia czarne dziury (niebieskie) i gwiazdy neutronowe (pomarańczowe) oraz obiekty o nieokreślonej naturze (szare), wykryte za pomocą obserwacji fal grawitacyjnych. Każda koalescencja zwartego układu podwójnego odpowiada trzem zwartym obiektom: dwóm łączącym się obiektom i końcowej pozostałości po połączeniu (Źródło: LIGO Virgo Collaboration / Frank Elavsky, Aaron Geller / Northwestern).](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/stellar_graveyard_noerror_gwonly_plus.png?itok=f-0jtrQK)
LIGO i Virgo udostępniają nowy katalog obserwacji fal grawitacyjnych
Kolaboracje LIGO i Virgo zaprezentowały dziś nowy katalog GWTC-2 obserwacji fal grawitacyjnych z okresu od kwietnia do października 2019 r. czyli pierwszej części kampanii obserwacyjnej O3 (O3a). Zbiór zawiera w sumie 39 zdarzeń. Jednocześnie opublikowano nowe prace badawcze, a także obszerne popularne podsumowania ich wyników.
![Zdjęcie otoczenia Sagittariusa A* wykonane przez teleskop kosmiczny Chandra, pracujący w zakresie promieni rentgenowskich. Credit: NASA/CXC/MIT/F. Baganoff, R. Shcherbakov et al. Zdjęcie otoczenia Sagittariusa A* wykonane przez teleskop kosmiczny Chandra, pracujący w zakresie promieni rentgenowskich. Credit: NASA/CXC/MIT/F. Baganoff, R. Shcherbakov et al.](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/chandra_image_of_sgr_a.jpg?itok=rNT2JYgS)
Nobel 2020 za czarne dziury - prof. Marek Biesiada wyjaśnia
Tegoroczną nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki podzielili się Sir Roger Penrose oraz Reinhard Genzel i Andrea Ghez. Prof. Marek Biesiada z Zakładu Astrofizyki NCBJ wyjaśnia za co ta nagroda: jak prace profesora Penrose'a przyczyniły się do zrozumienia sensu osobliwych rozwiązań OTW (ogólnej teorii względności) oraz co i jak zaobserwowały zespoły kierowane przez profesorów Gentzela i Ghez.
![Artist's impression of the underground Einstein Telescope. © NIKHEF Artist's impression of the underground Einstein Telescope. © NIKHEF](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/original.jpg?itok=3M5-levB)
Teleskop Einsteina pozwoli poznać "ciemną stronę" Wszechświata
Naukowcy z wielu ośrodków, w tym także z NCBJ, zabiegają o budowę detektorów fal grawitacyjnych kolejnej generacji o dziesięciokrotnie większej czułości w porównaniu z już działającymi detektorami LIGO i VIRGO. Teleskop Einsteina miałby ponad trzykrotnie dłusze ramiona interferometru i - podobnie jak rozważany amerykański odpowiednik Cosmic Explorer - naszpikowany byłby najnowszą technologią.
![To zdjęcie pary oddziałujących galaktyk zwanych Arp 273 zostało opublikowane z okazji 21. rocznicy uruchomienia Kosmicznego Teleskopu Hubble'a NASA / ESA. Zniekształcony kształt większej z dwóch galaktyk wykazuje oznaki interakcji pływowych z mniejszą z nich. Uważa się, że mniejsza galaktyka faktycznie przeszła przez większą. Credit: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA) Arp 373 - Credit: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/arp_273_-_nasa_esa_hubble.jpg?itok=PeMozivM)
Pierwsze spójne badanie zderzeń galaktyk w rzeczywistych i symulowanych wszechświatach
Po raz pierwszy udało się znaleźć zlewające się pary galaktyk przy użyciu identycznej metody zarówno w symulacjach, jak i obserwacjach prawdziwego Wszechświata, wykorzystując do tego sztuczną inteligencję. Współautorem pionierskiej pracy jest dr William Pearson z Zakładu Astrofizyki Departamentu Badań Podstawowych NCBJ.
![Grafika / animacja: Raúl Rubio / grupa Virgo Valencia / The Virgo Collaboration Grafika / animacja: Raúl Rubio / grupa Virgo Valencia / The Virgo Collaboration](/sites/default/files/styles/large/public/prasa/gw190521_picture.jpg?itok=uaBU7Yoj)
Virgo i LIGO odkrywają nową i niezwykłą populację czarnych dziur
Virgo i LIGO ogłosiły wykrycie fal grawitacyjnych z układu dwóch czarnych dziur, które połączyły się tworząc czarną dziurę o masie około 142 mas Słońca. Utworzony obiekt znajduje się w zakresie mas, w którym nigdy wcześniej nie obserwowaliśmy czarnych dziur: ani za pomocą fal grawitacyjnych, ani obserwacji elektromagnetycznych. W badaniach biorą udział naukowcy z NCBJ.