W 32 edycji konkursu Teraz Polska nagrodzono w tym roku 23 produkty, usługi i innowacje. Jedną z trzech nagrodzonych innowacji jest polski system kontroli ładunków MultiControl CANIS - urządzenie radiograficzne, do skanowania ładunków wielkogabarytowych za pomocą wiązki promieniowania rentgenowskiego o wysokiej energii. Rozwiązanie to jest unikalne w skali globalnej, ponieważ pozwala na wydajne i równoczesne skanowanie towarów o różnej gęstości. Skonstruowany przez naukowców NCBJ i zbudowany w Zakładzie Aparatury Jądrowej NCBJ dwuenergetyczny akcelerator dedykowany do systemu MultiControl CANIS umożliwia płynną zmianę energii wiązki w czasie rzeczywistym w pełnym zakresie energii, tj. od 2 MeV do 9 MeV. Dzięki temu możliwe jest skanowanie ładunków o różnej gęstości jak np: pianka poliuretanowa, tworzywa sztuczne lub kompozyty polimerowe, które charakteryzują się niską gęstością, a także przedmiotów o dużej gęstości, jak: metale nieżelazne, stal lub bloki specjalnego betonu zbrojonego. Rozwiązanie umożliwia kontrolę ładunku w bezinwazyjny, szybki i precyzyjny sposób. Służby kontroli granic - i nie tylko - otrzymują nieocenione narzędzie do wykrywania niezadeklarowanych towarów, kontrabandy, broni czy dzieł sztuki. MultiControl CANIS umożliwia inspekcję ładunków cargo, wagonów kolejowych i pojazdów wielkogabarytowych. CANIS jest obecnie głównym produktem spółki MultiControl. W ofercie firmy znajduje się zarówno wersja modułowego systemu suwnicowego (tzw. gantry) do kontroli pojazdów na przejściach granicznych i kontenerów cargo, jak i stacjonarny system do kontroli wagonów kolejowych.

System MultiControl CANIS do swojej budowy wykorzystuje zaawansowane technologie bazujące na rodzimej technologii akceleratorowej. Źródło promieniowania to wysokoenergetyczny akcelerator liniowy o podwójnej energii w zakresie 2 do 9 MeV. Opracowana przez naukowców z NCBJ płynna regulacja energii w pełnym zakresie roboczym umożliwia precyzyjne działanie niezależnie od gęstości skanowanego towaru. Tego typu rozwiązanie umożliwia dopasowanie energii do skanowanego obiektu i stanowi istotną przewagę systemu na tle konkurencyjnych produktów oferowanych na rynkach światowych. Dodatkowo wiązka akceleratora zmieniająca energię z częstotliwością do 1000 Hz, pozwala wychwycić najmniejszy detal na analizowanym obrazie. Wysoka jakość obrazu to także rozwiązanie oparte na precyzyjnych scyntylatorach i liniowych detektorach. Cały system indywidualnie dopasowany do potrzeb klienta uwzględnia najnowsze rozwiązania, które na bieżąco są opracowywane przez naukowców NCBJ przy współpracy z firmą. Przyspieszenie interpretacji obrazu poprzez obróbkę wstępną czy kontrola źródła promieniowania poprzez panel użytkownika wykorzystujący proces autokalibracji i regulacji kąta wiązki to tylko niektóre z wykorzystywanych rozwiązań systemu MultiControl CANIS.

Przy projektowaniu systemu, twórcy korzystali z pomocy polskich służb celnych wykorzystując zgłaszane uwagi i starając się znaleźć rozwiązania najlepiej odpowiadające realnym potrzebom. System MultiControl CANIS działa od dwóch lat na kolejowym przejściu granicznym na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej w Kuźnicy Białostockiej. W tym czasie wielokrotnie wykazał swoją przydatność wykrywając np. próby przemytu papierosów ukrytych w wagonach z węglem.

W zaprojektowaniu i budowie skanera CANIS uczestniczyli w NCBJ pracownicy Zakładu Aparatury Jądrowej oraz Zakładu Fizyki i Techniki Akceleracji Cząstek. Wykorzystano też rozwiazanie opatentowane przez naukowców NCBJ.

List gratulacyjny:

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Andrzej Duda

Warszawa, 9 czerwca 2022 roku

Pan Profesor Krzysztof Kurek
Dyrektor
Narodowe Centrum Badań Jądrowych

Szanowny Panie Dyrektorze!
Szanowni Państwo!

Serdecznie gratuluję prestiżowego tytułu Laureata Konkursu „Teraz Polska". To znaczący sukces, będący świadectwem Państwa osiągnięć. Godło Promocyjne „Teraz Polska" przyznawane jest najlepszym na polskim rynku produktom, usługom i innowacjom. Należą Państwo do grona liderów polskiego rozwoju.

Państwa droga do sukcesu wymagała konsekwentnej pracy i wytrwałości, śmiałej wizji i kreatywności. To właśnie takim ambitnym przedsięwzięciom Polska zawdzięcza swoje gospodarcze i cywilizacyjne dokonania. Patriotyzm gospodarczy polskich przedsiębiorców, wynalazców i innowatorów jest źródłem energii pomnażającej dobrobyt i pomyślność Rzeczypospolitej.

Hasło „Teraz Polska" ma inspirującą ale i zobowiązującą wymowę. To z jednej strony wolność i swoboda gospodarowania jako szansa dla jak najpełniejszego spożytkowania polskich talentów i umiejętności, z drugiej zaś - przypomnienie o wyzwaniach ciągle stających przed nami we współczesnym świecie. Zwłaszcza obecnie, gdy w wyniku pandemii i wojny w Ukrainie ulegają destabilizacji dotychczasowe łańcuchy dostaw i produkcji oraz zmienia się globalny system gospodarczy, umocnienie polskiej konkurencyjności oraz zwiększenie rozpoznawalności polskich marek i naszej ekspansji na światowe rynki jest warunkiem odgrywania przez nasz kraj podmiotowej roli w przestrzeni międzynarodowej.

Cieszę się, że aktywność gospodarcza coraz powszechniej łączona jest w Polsce z wrażliwością społeczną. Tak jak polskie firmy wniosły wielki wkład w walkę z koronawirusem i przezwyciężanie sytuacji kryzysowej związanej z pandemią, tak obecnie niosą one ogromne wsparcie uchodźcom wojennym z Ukrainy, brutalnie napadniętej przez rosyjskich agresorów. Na Państwa ręce, jako liderów polskiego biznesu i badań służących rozwojowi, składam serdeczne podziękowanie za ofiarność i solidarność na rzecz przeżywających dramat naszych ukraińskich sąsiadów.

Raz jeszcze gratuluję Państwu zaszczytnego lauru. Składając wyrazy uznania, życzę kolejnych znakomitych osiągnięć, spełnienia zamierzeń i wszelkiej pomyślności. Serdecznie Państwa pozdrawiam.

Z wyrazami szacunku

Andrzej Duda

Informacje uzupełniajace

PID Polska Sp. z o.o. jako firma z wieloletnim doświadczeniem w technologii związanej z tworzeniem i analizą obrazu rentgenowskiego została wyłoniona przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) i PricewaterhouseCoopers (PwC) w projekcie Bridge Alfa (NCBiR), do współpracy przy komercjalizacji opracowanego w NCBJ systemu CANIS. Powstał on w ramach zrealizowanego przez NCBJ projektu POIG.01.01.02-14-012/08 realizowanego w latach 2008-2014 pt.: ,,Rozwój specjalizowanych systemów wykorzystujących akceleratory i detektory promieniowania jonizującego do terapii medycznej oraz wykrywania materiałów niebezpiecznych i odpadów toksycznych”. Komercjalizacja wyników wspomnianego projektu doprowadziła do podpisania umowy współpracy między NCBJ oraz PID POLSKA w 2016 r. W ramach umowy firma PID Polska jest jedynym odbiorcą opracowanej technologii dedykowanej do sektora bezpieczeństwa. Zadaniem firmy PID Polska jest wprowadzenie na rynek komercyjny wspomnianego rozwiązania. Aby zachować przejrzystość produktową oraz jednolitość docelowego rynku system CANIS został transferowany do spółki celowej pn. MultiControl. Spółka MultiControl oraz PID Polska należą do spółki akcyjnej MTG czyli produkt pozostaje w tej samej grupie kapitałowej. Współpraca biznesu i nauki, poparta umową ramową funkcjonującą do dzisiaj, doprowadziła do dalszego rozwoju systemu.

Zakład Aparatury Jądrowej NCBJ (ZdAJ) od ponad 40 lat produkuje akceleratory radiograficzne i medyczne dla odbiorców krajowych i zagranicznych oraz inne urządzenia specjalistyczne powiązane z technologiami jądrowymi i promieniowaniem. Ponad 100 wysoko wykwalifikowanych pracowników ZdAJ blisko współpracuje z częścią badawczą NCBJ, usprawniając istniejące i rozwijając nowe produkty. Zakład posiada zaplecze technologiczne oraz własną nowoczesną halę produkcyjną i pomieszczenia niezbędne do pracy z urządzeniami wytwarzającymi promieniowanie jonizujące. Dzięki temu może zaoferować szeroki zakres usług z wykorzystaniem nowoczesnej infrastruktury. W ZdAJ powstały m.in. kluczowe elementy akceleratora Linac 4, będącego pierwszym stopniem przyspieszenia cząstek w kompleksie akceleratorowym CERN zasilającym Wielki Zderzacz Hadronów LHC. Do najważniejszych produktów i opracowań Zakładu należą m.in. akceleratory radiograficzne LYLLYPUT oraz tworzony wspólnie z Wielkopolskim Centrum Onkologii akcelerator AQURE przeznaczony do terapii śródoperacyjnej.