Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) jako pierwszy ośrodek w Polsce, skorzystało z dostępu do banku danych Agencji Energii Jądrowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (NEA-DATA-BANK). Dzięki temu naukowcy ze Świerku, jako nieliczni w kraju, posiadają i nieustannie poszerzają unikatowe kompetencje w zakresie oceny bezpieczeństwa obiektów jądrowych, takich jak reaktory energetyczne.

W Narodowym Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) zainstalowano właśnie nowy kod obliczeniowy Monte Carlo, TRIPOLI-4v8.1, który uzyskano z międzynarodowego banku danych NEA-DATA-BANK. Instytut ze Świerku jest więc pierwszym podmiotem w Polsce, który uzyskał dostęp do międzynarodowych narzędzi obliczeniowych jak również wyników eksperymentalnych z całego świata (w tym z USA i Japonii) niezbędnych do ich weryfikacji. Pozwoli to na podniesienie krajowych kompetencji z zakresu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

„Kod obliczeniowy Tripoli-4v8.1 jest pierwszym narzędziem z międzynarodowej bazy danych, z którego postanowiliśmy skorzystać. Służy do fizycznej (neutronowej) analizy rdzeni reaktorów” – tłumaczy mgr inż. Janusz Malesa z Zakładu Energetyki Jądrowej NCBJ, pierwszy w Polsce liaison officer NEA-DATA-BANK – „wyznaczenie strumienia fotonów gamma w berylu z wykorzystaniem dotychczasowych narzędzi było bardzo trudne do dokładnego wykonania. Teraz, z zastosowaniem nowej wersji kodu Tripoli-4v8.1, w ramach współpracy pomiędzy CEA i NCBJ przy projekcie GAMMA MAJOR, będziemy mogli np. sprawdzić prawidłowość obliczeń ciepła wydzielanego w reflektorze w Jules Horowitz Reactor w Cadarache, we Francji”.

Polska jest członkiem Agencji Energii Jądrowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (NEA OECD) od 2010 roku. Na mocy porozumienia pomiędzy Ministerstwem Gospodarki a NEA-DATA-BANK z 24 listopada 2014 roku mamy dostęp do około 2000 udokumentowanych pakietów programów komputerowych i baz danych. Co więcej, NEA-DATA-BANK służy jako forum wymiany informacji oraz doświadczeń w zakresie specjalistycznej wiedzy głównie z obszaru energetyki jądrowej. Dzięki poszczególnym elementom bazy można realizować prace związane z:

• Modelowaniem instalacji jądrowych i obliczaniem przekrojów czynnych
• Analizą pracy reaktorów w stanach ustalonych
• Gospodarką paliwem jądrowym
• Zagadnieniami ekonomicznymi eksploatacji reaktorów
• Kinetyką, sprzężonymi analizami neutronowymi i cieplno-przepływowymi
• Bezpieczeństwem radiologicznym i analizą awarii
• Wymianą ciepła w stanach ustalonych i nieustalonych, hydrodynamiką, termodynamiką
• Analizami wytrzymałościowymi, rozkładami naprężeń
• Nagrzewaniem promieniami gamma oraz projektowaniem osłon
• Ogólnymi metodami matematycznymi i algorytmami obliczeniowymi
• Wpływem instalacji jądrowych na środowisko naturalne, gospodarką odpadami
• Zmianą właściwości w materiałach pod wpływem promieniowania

„Najważniejszą zaletą jest jednak możliwość weryfikacji prowadzonych obliczeń z wynikami zgromadzonych w bazie eksperymentów. Tylko tak można określić prawidłowość zastosowanych narzędzi, które służą m.in. do analiz bezpieczeństwa instalacji jądrowych, w tym reaktorów energetycznych” – tłumaczy Tomasz Jackowski, kierujący pracami Zakładu Energetyki Jądrowej NCBJ – „ma więc to kolosalne znaczenie dla powodzenia realizacji programu jądrowego w Polsce. Kompetencje jakie teraz posiadamy pozwalają nam na modelowanie obiektów jądrowych, opracowanie narzędzi ocen bezpieczeństwa, ich weryfikację oraz porównanie z wynikami eksperymentalnymi – w rezultacie na przeprowadzenie całościowej analizy bezpieczeństwa przyszłej elektrowni jądrowej”.

Dziś naukowcy ze Świerku, jako jedni z nielicznych w Polsce, dysponują unikatowymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa instalacji jądrowych i ochrony radiologicznej. Od momentu powstania NCBJ (wrzesień 2011 rok) podjęto tu szereg działań mających na celu odmłodzenie kadry oraz modernizację infrastruktury badawczej i technicznej. Wykorzystanie środków Unii Europejskiej oraz intensyfikacja współpracy z organizacjami międzynarodowymi takimi jak MAEA, NEA, Euratom, SNETP jak również wiodącymi ośrodkami badawczymi jak francuski CEA czy producentami reaktorów zaowocowało powstaniem zespołów eksperckich zdominowanych przez młodych ludzi, kierowanych przez ekspertów z dużym doświadczeniem.