W dniu 25 września 2025 r.  Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) zakończyło rozpoczęty w maju br.  cykl 4 wstępnych spotkań w ramach dialogu technicznego z Państwową Agencją Atomistyki (PAA). Spotkania realizowane były zgodnie z  dokumentem „Polityka dialogu Prezesa PAA z inwestorami planującymi wykonywania działalności związanej z narażeniem na promieniowania jonizujące polegającej na budowie obiektu jądrowego” i miały na celu przedstawienie istotnych elementów technologii polskiemu regulatorowi oraz wstępne określenie zakresu tematów mogących stanowić podstawę do przygotowania i złożenia wniosku o tzw. opinię ogólną Prezesa PAA, dotyczącą  projektu reaktora wysokotemperaturowego chłodzonego gazem HTGR-POLA. Dyskusja, trwająca ponad 4 miesiące, dotyczyła planowanych rozwiązań organizacyjno-technicznych oraz projektów dokumentów, które należy złożyć wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia. Po zakończeniu obecnego etapu planowany jest kolejny, jednakże mniej intensywny dialog, którego celem będzie sformułowanie zagadnień do rozstrzygnięcia w ramach wystąpienia NCBJ o wydanie ogólnej opinii zgodnie z art. 39b ustawy Prawo atomowe. Następnie przygotowany zostanie wniosek o uzyskanie opinii wyprzedzającej, dotyczącej planowanej lokalizacji obiektu jądrowego bądź wybranych jej aspektów.

Podczas spotkań, którym z ramienia NCBJ przewodniczył prof.  Mariusz Dąbrowski, koordynator zespołu projektowego HTGR-POLA, przedstawiono różne aspekty techniczne, a przede wszystkim analizy bezpieczeństwa reaktora. Wśród nich takie tematy jak: cel i sposób realizacji projektu, opis ogólny obiektu jądrowego oraz struktura i zakres przygotowanej do tej pory dokumentacji. Eksperci NCBJ przedstawili partnerom z PAA najważniejsze systemy i elementy konstrukcji oraz wyposażenia obiektu zarówno w jego części jądrowej, jak również konwencjonalnej. Omówiono elementy wewnątrzreaktorowe (paliwo, zestawy paliwowe, złożenie rdzenia), systemy chłodzenia reaktora i systemy wspomagające, układy pomocnicze, układy elektryczne, układy pomiarów i sterowania, gospodarkę paliwem i odpadami promieniotwórczymi. Przedstawiony został projekt bezpieczeństwa reaktora HTGR-POLA wraz z przeprowadzonymi na obecnym etapie projektowania analizami deterministycznymi i probabilistycznymi dla różnych stanów eksploatacyjnych i awarii. 

Dialog techniczny pomiędzy NCBJ a PAA jest kolejnym krokiem na drodze do przygotowania projektu technicznego, licencjonowania, a następnie budowy i uruchomienia reaktora HTGR-POLA. W przypadku realizacji przedsięwzięcia, będzie to pierwsza tego typu instalacja w Polsce jak i w całej Unii Europejskiej. Doświadczenie zdobyte przy jej eksploatacji pozwoli na realizację programu budowy floty reaktorów wysokotemperaturowych o większej mocy dla przemysłu chemicznego i petrochemicznego. 

Należy wspomnieć, iż w dniu 20 maja 2025 roku nastąpiło zatwierdzenie raportu końcowego z przedsięwzięcia pt. „Opis techniczny badawczego wysokotemperaturowego reaktora jądrowego chłodzonego gazem” (Umowa Nr 1/HTGR/2021/14 z dnia 12.05.2021 na kwotę 60 mln złotych) przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, którego rezultatem był złożony w grudniu 2024 projekt podstawowy oraz elementy wstępnego raportu bezpieczeństwa reaktora HTGR-POLA (więcej: https://www.ncbj.gov.pl/aktualnosci/zatwierdzenie-dokumentacji-projektu-reaktora-htgr-pola-przez-ministerstwo-nauki-i). Oba powyższe fakty otwierają drogę do ewentualnej dalszej realizacji projektu przez zespoły kompetencyjne NCBJ we współpracy z japońskimi i polskimi partnerami naukowymi i przemysłowymi.