Największy instytut badawczy w Polsce ma nowego dyrektora. Po dziewięciu latach kierowania Instytutem Problemów Jądrowych oraz powstałym we wrześniu 2011 r. Narodowym Centrum Badań Jądrowych ze stanowiska odchodzi prof. dr hab. Grzegorz Wrochna. Jego miejsce zajmie dotychczasowy Sekretarz Naukowy NCBJ – dr hab. inż. Krzysztof Kurek.

Nowy dyrektor objął funkcję z dniem 25 października br. Jego kandydatura została wyłoniona w drodze konkursu ogłoszonego przez Radę Naukową Narodowego Centrum Badań Jądrowych w maju br. Po rozmowach ze wszystkimi zgłoszonymi osobami oraz zapoznaniu się z przedstawionymi przez nie wizjami rozwoju instytutu, powołana przez Radę Naukową komisja zdecydowała, że ministrowi gospodarki zarekomenduje właśnie kandydaturę dr hab. inż. Krzysztofa Kurka. Nominację na stanowisko dyrektora NCBJ wicepremier Janusz Piechociński podpisał w drugiej połowie września br. Zgodnie z zapisami ustawy o instytutach badawczych z dnia 30 kwietnia 2010 r. kadencja na tym stanowisku trwa cztery lata.

– Narodowe Centrum Badan Jądrowych niezwykle udanie łączy prowadzone na najwyższym poziomie badania podstawowe z badaniami stosowanymi w dziedzinie szeroko pojętej fizyki jądrowej, fizyki cząstek elementarnych oraz astrofizyki, fizyki plazmy i materiałowej, fizyki akceleratorów i detektorów, a także badań z pogranicza chemii jądrowej, biologii i fizyki medycznej, jakimi są rozwijanie oraz produkcja radioizotopów. Jako jedyny ośrodek w Polsce dysponujemy również odbudowanymi dużym wysiłkiem kompetencjami w zakresie energetyki jądrowej i fizyki reaktorów – omawia potencjał ośrodka w Świerku dyrektor Kurek. – Funkcjonowanie dużych instytutów naukowych jest w dużej mierze uzależnione od warunku posiadania unikatowej infrastruktury badawczej. W Świerku mamy już reaktor badawczy „Maria”, Ośrodek Radioizotopów Polatom oraz Centrum Informatyczne Świerk – to stanowi poważny kapitał, ale w obecnej sytuacji budżetowej nie gwarantuje jeszcze stabilnych warunków dalszego rozwoju. Dlatego strategicznym celem NCBJ na następne lata jest projekt CERAD, którego „sercem” ma być duży cyklotron do badan i produkcji radioizotopów przyspieszający wiązki protonów, deuteronów i cząstek alfa do energii 30 MeV, wraz z komorami gorącymi, laboratoriami oraz niezbędną infrastrukturą towarzyszącą. Projekt ten znajduje się – wraz z trzema innymi – na polskiej mapie drogowej infrastruktur badawczych, został bardzo wysoko oceniony i mocno liczymy na to, że uda nam się dostać niezbędne dofinansowanie. Oczywiście będziemy także starali się pozyskiwać fundusze na inne projekty infrastrukturalne w ramach programu Horyzont 2020 oraz rozwijać działalność komercyjną – zapowiada nowy dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Prof. dr hab. Grzegorz Wrochna pozostaje w instytucie, powrócił na stanowisko profesora zwyczajnego w Zakładzie Fizyki Wielkich Energii i zamierza poświęcić się pracy naukowej. Będzie również pełnił funkcję pełnomocnika dyrektora NCBJ do spraw współpracy międzynarodowej.

– Zarówno dla ośrodka w Świerku, jak i dla mnie osobiście ostatnie lata były okresem wytężonej pracy. Pomimo nie zawsze sprzyjających okoliczności wiele rzeczy udało się w zmienić, rozwinąć lub ulepszyć – mówi prof. Grzegorz Wrochna. – Dzięki połączeniu Instytutu Energii Atomowej Polatom oraz Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana w Narodowe Centrum Badań Jądrowych udało się stworzyć nową jakość w polskiej nauce – instytucję o ogromnym potencjale, która szybko zaczęła odgrywać istotną rolę w licznych przedsięwzięciach naukowych oraz technicznych o znaczeniu ogólnokrajowym i ogólnoświatowym. Ponad 320 mln zł pozyskanych m.in. z programów Unii Europejskiej pozwoliło zrealizować liczne projekty infrastrukturalne znacząco zwiększające możliwości prowadzenia w Świerku działalności badawczo-rozwojowej. To przyczyniło się do wyraźnego wzrostu liczby publikacji naukowych, wzrostu indeksu Hirscha i w konsekwencji do umocnienia pozycji NCBJ zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Świadomość, że mogłem w tym wszystkim uczestniczyć jest i zawsze już dla mnie będzie ogromnym powodem do satysfakcji – podsumowuje.

Dr hab. inż. Krzysztof Kurek ukończył studia na Politechnice Warszawskiej na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej w zakresie podstawowych problemów techniki, specjalność Fizyka Techniczna w 1980 r. Jego zainteresowanie zagadnieniami fizyki cząstek elementarnych, modeli ich oddziaływań i kwantowej teorii pola zaowocowało pracą doktorską pod tytułem” Uwzględnienie wpływu mas kwarków w opisie produkcji nowych hadronów przy wysokich energiach w ramach modelu partonów i kwantowej chromodynamiki”, obronioną na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego w 1986 roku. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał w roku 2012 na podstawie monografii: „Understanding the Nucleon’s Spin Structure. The Direct Gluon Polarisation Measurement at the COMPASS Experiment”. Jego zainteresowania naukowe obejmują: fizykę cząstek i oddziaływań elementarnych, kwantowe teorie pola, w szczególności chromodynamikę kwantową, budowę nuklenu, a także zastosowanie sieci neuronowych w fizyce wysokich energii.

Dr hab. inż. Krzysztof Kurek pracował przy eksperymentach fizyki wysokich energii prowadzonych z użyciem wiązki mionów w Europejskim Laboratorium Fizyki Cząstek CERN w Genewie: New Muon Collaboration, Spin Muon Collaboration i Common Muon Proton Apparatus for Structure and Spectroscopy (COMPASS). Od 2013 roku jest członkiem polskiego zespołu w eksperymencie LHCb przy Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN. Jest autorem bądź współautorem ponad 250 publikacji w czasopismach naukowych o zasięgu międzynarodowym. W Narodowym Centrum Badań Jądrowych był kierownikiem Studium Doktoranckiego oraz Sekretarzem Naukowym NCBJ. Od 25 października 2015 roku jest dyrektorem NCBJ.