Prof. Grzegorz Wrochna (NCBJ), Daniel Verwaerde (CEA), dr Sławomir Potempski (NCBJ) w CIŚ (fot. NCBJ)
Podczas wizyty w Polsce Premiera Francji Manuela Vallsa, 12 marca br w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, została podpisana umowa pomiędzy największym francuskim ośrodkiem badawczym Commissariat à l'énergie atomique et aux énergies alternatives (CEA) a polskimi instytutami naukowymi: Narodowym Centrum Badań Jądrowych (NCBJ), Instytutem Chemii i Techniki Jądrowej (ICHTJ) i Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR). Porozumienie ma na celu rozwijanie technologii jądrowych w Europie, szczególnie w kontekście oceny bezpieczeństwa instalacji jądrowych, badania materiałów na potrzeby obecnych reaktorów jak i źródeł przyszłości oraz pozyskiwania izotopów niezbędnych dla przemysłu i medycyny. Współpraca zakłada określenie kierunków rozwoju badań naukowych, podnoszenie kompetencji kadr a także wymianę informacji na polu pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Planuje się również wspólne powołanie Center of Excellence (Centrum Doskonałości) w oparciu o kompetencje naukowe i infrastrukturę badawczą w obu krajach.
Dzięki współpracy Polska uzyskuje dostęp do międzynarodowego know-how w zakresie budowy i eksploatacji dużych obiektów jądrowych m.in. możliwość wymiany informacji, uczestnictwo w stażach naukowych czy międzynarodowych projektach badawczych. Polskie instytuty, w oparciu o francuskie doświadczenia, planują zacieśnić współprace i stać się bardziej konkurencyjnymi zarówno w kraju jak i na arenie międzynarodowej. Takie działanie powinno przyczynić się do lepszego przygotowania kadr na potrzeby Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, w tym dla dozoru jądrowego czy operatora elektrowni jądrowej a na arenie międzynarodowej do skuteczniejszego pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej oraz większego udziału w projektach o zasięgu globalnym.
Dla francuskiego CEA Polska jawi się jako atrakcyjny, sprawdzony partner przy realizowaniu projektów naukowych. Planowana jest kontynuacja wspólnych eksperymentów z wykorzystaniem reaktora MARIA, których wyniki będą wykorzystywane w budowie Jules Horowitz Reactor w Cadarache. Reaktor ten, podobnie jak MARIA, służyć będzie badaniom materiałów do obecnych i przyszłych generacji reaktorów energetycznych, zapewni też produkcję izotopów na potrzeby światowej medycyny nuklearnej.
Umowę podpisali kierujący organizacjami: Daniel Verwaerde (CEA), Grzegorz Wrochna (NCBJ), Andrzej Chmielewski (ICHTJ) i Paweł Krajewski (CLOR). Swoistym dopełnieniem niniejszego porozumienia jest umowa pomiędzy EDF a NCBJ zawarta podczas polsko-francuskiego spotkania gospodarczego odbywającego się w tym samym dniu. Na jej podstawie instytut ze Świerku włącza się w międzynarodowe prace dotyczące określenia wpływu promieniowania jonizującego na starzenie się materiałów, a więc jednego z kluczowych elementów mających znaczenie dla bezpiecznej eksploatacji elektrowni jądrowych. Po oficjalnych uroczystościach uczestnicy delegacji CEA zwiedzali ośrodek w Świerku.