Jak wie­le moż­na zdzia­łać wy­ko­rzy­stu­jąc otwar­te ba­zy da­nych pu­blicz­nych mie­li moż­li­wość spraw­dze­nia pro­gra­mi­ści, astro­fi­zy­cy z NCBJ: Adam Za­droż­my i Ar­ka­diusz Ćwiek, na od­by­wa­ją­cym się 24–25 wrze­śnia ma­ra­to­nie Hac­ka­thon da­nych pu­blicz­nych w Bi­blio­te­ce Na­ro­do­wej w War­sza­wie.

Po raz pierw­szy w or­ga­ni­zo­wa­nym przez Mi­ni­ster­stwo Cy­fry­za­cji ma­ra­to­nie pro­gra­mi­stycz­nym 90 uczest­ni­ków, pra­cu­ją­cych w 17 ze­spo­łach two­rzy­ło usłu­gi uła­twia­ją­ce co­dzien­ne ży­cie wy­ko­rzy­stu­jąc udo­stęp­nio­ne w in­ter­ne­cie da­ne przez in­sty­tu­cje rzą­do­we i sa­mo­rzą­do­we. Po zi­den­ty­fi­ko­wa­niu pro­ble­mu, z ja­ki­mi mie­rzą się róż­ne gru­py spo­łecz­ne, ze­spo­ły pro­po­no­wa­ły spo­sób je­go roz­wią­za­nia.

Hac­ka­thon to wy­da­rze­nie na­wią­zu­ją­ce do tra­dy­cji ma­ra­to­nów in­for­ma­tycz­nych za­po­cząt­ko­wa­nych w do­li­nie krze­mo­wej. W ich trak­cie, w krót­kim cza­sie, ze­spo­ły przy­go­to­wy­wa­ły cał­kiem no­we funk­cjo­nal­no­ści ofe­ro­wa­nych pro­duk­tów IT. W ten spo­sób po­wsta­ły wstęp­na wer­sja cha­tu dla fa­ce­bo­oka i po­łą­cze­nia vi­deo do Mes­sen­ge­ra. Mi­ni­ster­stwo Cy­fry­za­cji po­sta­no­wi­ło wy­ko­rzy­stać ten spraw­dza­ją­cy się w wiel­kich fir­mach IT spo­sób na wy­ło­nie­nie in­ter­dy­scy­pli­nar­nych ze­spo­łów zdol­nych do efek­tywnej współpra­cy pro­wa­dzącej do roz­wią­za­nia trud­nych pro­ble­mów.

Pierw­szy rzą­do­wy Hac­ka­thon za­koń­czył się pre­zen­ta­cja­mi przed ze­spo­łem eks­per­tów, któ­rzy oce­ni­li efek­ty dwu­dnio­wej pra­cy. Naj­lep­sze pro­jekty wy­ło­nio­ne w zor­ga­ni­zo­wa­nym w War­sza­wie kon­kur­sie oprócz na­gród pie­nięż­nych cze­ka wdro­że­nie przez Mi­ni­ster­stwo już w 2017 ro­ku. Przy­zna­no trzy na­gro­dy głów­ne.

1 na­gro­dę – 18000 zł oraz płat­ny staż w Cen­tral­nym Ośrod­ku In­for­ma­ty­ki zdo­był ze­spół „Frin­gers” za apli­ka­cję słu­żą­cą do szyb­sze­go za­ła­twia­nia spraw w urzę­dach.

2 na­gro­dę (13000 zł) przy­zna­no „Zie­lo­nym Dia­błom” za apli­ka­cję słu­żą­cą do wy­szu­ki­wa­nia tań­szych za­mien­ni­ków le­ków re­fun­do­wa­nych.

3 na­gro­da (9500 zł) tra­fi­ła do ze­spo­łu „Me­dia 3.0 SAP” za opra­co­wa­nie gry ba­zu­ją­cej na da­nych o bu­dże­cie miej­skim Wro­cła­wia.

Na­to­miast ze­spół „sprawdz­pa­ra­graf.pl” (4 pro­gra­mi­stów i 2 hu­ma­ni­stów), w któ­rego skła­dzie by­ła re­pre­zen­ta­cja NCBJ otrzy­mał waż­ną na­gro­dę spe­cjal­ną w wy­so­ko­ści 10000 zł za roz­wią­za­nie słu­żą­ce wy­kry­wa­niu klau­zul nie­do­zwo­lo­nych w umo­wach i re­gu­la­mi­nach, ufun­do­wa­ną przez Pol­ską Wy­twór­nię Pa­pie­rów War­to­ścio­wych.

Ce­lem pro­jektu „sprawdz­pa­ra­graf.pl” by­ło stwo­rze­nie na­rzę­dzia, któ­re mo­gło prze­glą­dać treść umów i re­gu­la­mi­nów i po­rów­ny­wać je z ba­zą klau­zul za­ka­za­nych opu­bli­ko­wa­nych przez Urząd Och­ro­ny Kon­ku­ren­cji i Kon­su­men­tów (UOKiK). Po­nad­to w przy­pad­ku od­na­le­zie­nia po­do­bień­stwa­miał zo­stał udo­stęp­nio­ny link do ba­zy Sy­ste­mu Ana­li­zy Orze­czeń Są­do­wych (SAOS) po­ma­ga­ją­cy od­na­leźć uza­sad­nie­nie dla­cze­go ta klau­zu­la jest nie­do­zwo­lo­na. Cho­ciaż w da­nych pu­blicz­nych ist­nie­je jed­no­li­ty wy­kaz obej­mu­ją­cy ok. 6000 ta­kich wpi­sów, do tej po­ry nie by­ło po­łą­cze­nia mie­dzy in­ny­mi ba­za­mi z do­me­ny pu­blicz­nej. Twór­cy pro­jektu swo­je roz­wią­za­nie ad­re­su­ją głów­nie do kon­su­men­tów oraz ma­łych i śred­nich przed­się­bior­ców, któ­rzy nie dys­po­nu­ją roz­bu­do­wa­ny­mi dzia­ła­mi praw­ny­mi w swo­ich fir­mach. De­kla­ru­ją, że „Sprawdz­pa­ra­graf.pl” bę­dzie do­stęp­ny w in­ter­ne­cie w bez­płat­nie w użyt­ko­wej wer­sji w cią­gu naj­bliż­szych mie­się­cy, cho­ciaż na­zwa do­me­ny mo­że ulec zmia­nie.

Ska­la pro­ble­mu, któ­re­mu ma za­ra­dzić pro­jekt jest du­ża, po­nie­waż wpi­sa­na klau­zu­la za­ka­za­na w umo­wie z klien­tem mo­że skut­ko­wać na­ło­że­niem ka­ry na przed­się­bior­cę przez UOKIK rzę­du 10% obro­tu. Ta­kie klau­zu­le wy­stę­pu­ją w umo­wach de­we­lo­per­skich, re­gu­la­mi­nach skle­pów in­ter­ne­to­wych i czę­sto pro­wa­dzą do ol­brzy­miej nie­rów­no­wa­gi stron. W 2014 r. bli­sko 70% umów de­we­lo­per­skich za­wie­ra­ło klau­zu­le nie­do­zwo­lo­ne.

Po­mysł „sprawdz­pa­ra­graf.pl” w za­ska­ku­ją­cy spo­sób łą­czył po­trze­bę zmie­rze­nia się z pu­łap­ka­mi w za­pi­sach umów z ba­da­nia­mi nad astro­no­mią. Adam Za­droż­ny wy­ko­rzy­sty­wał w jed­nej z pro­wa­dzo­nych prac ba­daw­czych w Za­kła­dzie Astro­fi­zy­ki NCBJ wer­sję pro­gra­mu z nie­udo­ku­men­to­wa­nym ko­dem, któ­ry zmu­szał go do „przej­rze­nia” kil­kuset ty­się­cy stron za­pi­su oraz wy­po­sa­że­nia się w apli­ka­cję wy­ła­pu­ją­cą ano­ma­lie kło­po­tli­we­go pro­gra­mu. Zdo­by­ta pod­czas tej pra­cy umie­jęt­ność ana­li­zo­wa­nia mo­gła się przy­dać do ana­li­zy wszyst­kich tek­stów, w tym rów­nież praw­ni­czych. Tekst praw­ni­czy jest ję­zy­kiem na­tu­ral­nym, ale sko­dy­fi­ko­wa­ny. Osta­tecz­ny al­go­rytm był wy­ni­kiem know-how wszyst­kich człon­kow gru­py, w skła­dzie: Adam Za­droż­ny (Na­ro­do­we Cen­trum Ba­dań Ją­dro­wych), Ar­ka­diusz Ćwiek (Na­ro­do­we Cen­trum Ba­dań Ją­dro­wych), Mar­cin Woj­no (Wy­dział Ma­te­ma­ty­ki In­for­ma­ty­ki i Me­cha­ni­ki UW), Pa­weł Po­sie­leż­ny (Wy­dział Ma­te­ma­ty­ki In­for­ma­ty­ki i Me­cha­ni­ki UW), Ma­rian­na Za­droż­na (ab­sol­went­ka ASP w War­sza­wie, stu­dent­ka In­ży­nie­rii Obli­cze­no­wej ICM UW), We­ro­ni­ka Bo­ruc (dok­to­rantka, In­sty­tut Fi­lo­zo­fii i So­cjo­lo­gii PAN)

Fun­da­tor na­gro­dy Pań­stwo­wa Wy­twór­nia Pa­pie­rów War­to­ścio­wych oprócz po­wszech­nie zna­nej dzia­łal­no­ści zwią­za­nej z przy­go­to­wa­niem bank­no­tów i do­ku­men­tów pod mar­ką PWPW Tech­no­lo­gia IT ofe­ru­je no­wo­cze­sne roz­wią­za­nia zwią­za­ne z bez­pie­czeń­stwem in­for­ma­tycz­nym. Ich za­da­niem jest uwia­ry­god­nia­nie pro­ce­sów iden­ty­fi­ka­cji i we­ry­fi­ka­cji w kra­ju i za­gra­ni­cą.