27 listopada w Warszawie odbyło się seminarium projektu Net-Zero Poland, w którym wzięli udział Członkowie Komitetu Doradczego oraz Interesariusze projektu. Wydarzenie zgromadziło liczne grono przedstawicieli nauki, administracji publicznej, sektora energetycznego i organizacji społecznych. Narodowe Centrum Badań Jądrowych reprezentowali prof. dr hab. inż. Jakub Kupecki, dr Agnieszka Boettcher oraz mgr inż. Janusz Malesa.

W pierwszej części spotkania eksperci Net-Zero Poland przedstawili kluczowe elementy i dotychczasowe wyniki realizacji II fazy projektu. Obejmowały one przestrzenne i czasowe uszczegółowienie rozwoju aktywów energetycznych w zróżnicowanych scenariuszach emisyjności net-zero, metodykę modelowania rozwoju sieci elektroenergetycznej oraz pytanie fundamentalne dla projektu: jak osiągnąć net-zero przy utrzymaniu niezawodności dostaw energii?

Kolejnym elementem seminarium była dyskusja panelowa, w której uczestniczyli m. in. byli Ministrowie Przemysłu oraz Klimatu i Środowiska. Rozmowa dotyczyła transformacji energetycznej zarówno z perspektywy regionalnej, jak i globalnych powiązań, które tworzą sieć zapewniającą krajowi bezpieczeństwo dostaw energii. Uczestnicy panelu próbowali także odpowiedzieć na pytanie gdzie w tym wszystkim odnaleźć się ma polska myśl strategiczna, która powinna zostać odzwierciedlona w dokumentach wytyczających ramy i kierunek rozwoju sektora energetycznego.

Czym jest Net-Zero Poland?

Projekt, który realizuje konsorcjum: Politechnika Śląska, Instytut Energetyki – Państwowy Instytut Badawczy, Uniwersytet Princeton oraz Carbon Free Europe, opiera się na przełomowym przedsięwzięciu Net-Zero America (NZA). Zostało ono przeprowadzone przez zespół z Uniwersytetu Princeton i w sposób udokumentowany przyspieszyło działania polityczne na rzecz złagodzenia zmian klimatycznych w Stanach Zjednoczonych. Projekt NZA odniósł sukces dzięki unikalnemu podejściu do szczegółowego mapowania alternatywnych ścieżek technologii energetycznych prowadzących do osiągnięcia zerowych emisji netto do 2050 roku. Uwzględniono w nim aspekty przestrzenne, czasowe, sektorowe i technologiczne, a także kluczowe implikacje społeczno-ekonomiczne. Mapowanie na poziomie istotnym dla ludzi, społeczeństwa i polityki okazało się niezwykle pouczające i rezonujące dla szerokiego grona interesariuszy z sektora rządowego, prywatnego oraz społeczeństwa obywatelskiego. Dzięki temu przedstawiciele różnych stron sporu dotyczącego energii mogli znaleźć wspólny punkt porozumienia bądź kompromisy związane z wyborem różnych ścieżek. Projekt pozostawił widoczny ślad w dwóch przełomowych federalnych ustawach klimatycznych uchwalonych przez Kongres USA.

Sukces projektu NZA skutkował nawiązaniem współpracy Princeton z partnerami australijskimi przy podobnym przedsięwzięciu Net-Zero Australia, które również zakończyło się sukcesem. Dowiodło to możliwości zastosowania podejścia NZA poza granicami USA. Net-Zero Poland jest jednym z kolejnych projektów z grupy NZx i pierwszym takim przedsięwzięciem dla kraju europejskiego. Przypadek Polski jest złożony, szczególnie ze względu na wysoką zależność od węgla i gazu. Udane badanie NZP pozwoli jednak zainicjować podobne projekty w innych krajach europejskich i przyspieszyć dekarbonizację kontynentu.