Podczas wizyty delegacji Ministerstwa Energii w USA, Narodowe Centrum Badań Jądrowych zawarło porozumienie z firmą X-energy. To kolejny ważny partner dla realizacji polskich planów rozwoju technologii jądrowych. Naukowcy zabiegają o to, by pierwszy doświadczalny reaktor wysokotemperaturowy (HTR) powstał w instytucie w Otwocku-Świerku.

Od poniedziałku, 6 lutego br., w Waszyngtonie trwają rządowe rozmowy dotyczące współpracy w obszarze technologii jądrowych. Podczas dzisiejszego spotkania z przedstawicielami przemysłu jądrowego USA Narodowe Centrum Badań Jądrowych podpisało porozumienie z firmą X-energy, startupem który opracował konstrukcję małego modułowego reaktora Xe-100 chłodzonego helem i zasilanego granulowanym paliwem jądrowym. Firma uzyskała dotację rządu USA na uruchomienie w połowie lat dwudziestych instalacji pilotażowej swojego rozwiązania.

„Dzisiejsze porozumienie to efekt naszych działań na rzecz kogeneracji jądrowej, a więc technologii umożliwiającej otrzymywanie i wykorzystywanie ciepła przemysłowego w reaktorach jądrowych. Polskie instytuty naukowe od wielu już lat biorą udział m.in. w pracach europejskiej platformy technologicznej zrównoważonego rozwoju energii nuklearnej SNETP (NC2I, Nuclear Cogeneration Industrial Initiative) czy europejsko-amerykańskiej inicjatywy Gemini” – przypomina prof. Grzegorz Wrochna, przewodniczący powołanego przez Ministra Energii RP zespołu ds. wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych – „X-energy to kolejny, obok NGNP Industrial Alliance, amerykański partner ważny dla realizacji polskich planów rozwoju technologii jądrowych”.

Choć na świecie wybudowano kilka reaktorów wysokotemperaturowych HTR (High Temperature Reactor) to jednak technologia ta wciąż nie jest powszechnie dostępna. Eksperci oceniają, że zapotrzebowanie przemysłu na takie rozwiązanie na całym świecie jest ogromne, tylko w samych Stanach Zjednoczonych szacowane na kilka tysięcy takich urządzeń. Prace nad ich rozwojem prowadzone są m.in. w: USA i Kanadzie (konieczność zasilenia odległych osiedli i baz wojskowych), Wielkiej Brytanii (plany rozwoju małych i średnich reaktorów jądrowych, tzw. SMR), Indonezji (chęć zapewnienia energii na wyspach) czy Francji i Japonii. W Chinach na ukończeniu jest budowa dwóch bloków HTR o mocy termicznej 250 MW każdy. W Polsce technologia ta będzie wykorzystywana przede wszystkim jako źródło ciepła przemysłowego dla zakładów chemicznych i rafinerii. Możliwe jest również wypracowanie rozwiązań na „czyste” wykorzystanie polskiego węgla. Polscy badacze chcieliby aby ich działania doprowadziły do wybudowania demonstratora tej technologii w instytucie w Otwocku-Świerku. Byłby to niewielki badawczy reaktor wyskotemperaturowy o mocy cieplnej 10 MW, wytwarzający 4 MW mocy elektrycznej. Ostateczna decyzja o finansowaniu powinna zapaść do końca 2018 r., co pozwoliłoby na zakończenie budowy około 2025 roku.