W dniach 17-19 czerwca odbyło się w Warszawie spotkanie grupy roboczej JPNM EERA (Joint Programme for Nuclear Materials European Energy Research Alliance) organizowane wspólnie przez NCBJ i Wydział Fizyki UW. EERA to organ doradczy dla KE opiniujący, między innymi, finansowanie badań naukowych związanych z energetyką. JPNM to platforma zajmująca się badaniami materiałów dla energetyki jądrowej. Dzięki współpracy Narodowego Centrum Badań Jądrowych z JPNM instytut bierze udział w realizacji dwóch europejskich projektów materiałowych: M4F i GEMMA.

W warszawskim spotkaniu uczestniczyli eksperci wiodących europejskich instytucji zajmujących się badaniem nowych materiałów przeznaczonych do pracy w ekstremalnych warunkach: ENEA, HZDR, CEA, Fraunhofer IZFP, KIT, SCK-CEN, KTH, EC-JRC, CV Rez, NRG, Ciemat, UKERC, CNRS, VTT, PSI i CNR. Goście, dzieląc się doświadczeniami z realizowanych aktualnie projektów podkreślali, że są one realizowane zgodnie z przewidywanym harmonogramem, a udział polskich partnerów jest oceniany pozytywnie. Zdobyte już doświadczenia dają podstawy do przygotowywania wystąpień o rozszerzenie skali wspólnych badań w ramach programu Horizon Europe. Wyznaczone zostały perspektywiczne kierunki współpracy. Mają się one koncentrować na badaniach nieniszczących takich nowych materiałów jak wieloskładnikowe stopy o wysokiej entropii ((HEA – High Entropy Alloys)) oraz stale austenityczne typu ODS.

Pożytki dla polskich laboratoriów z rozwijanej współpracy są nie do przecenienia. „Ważne jest to że otrzymaliśmy prawdziwe próbki od graczy z najwyższej półki i oni te same próbki badają” – wyjaśnia dr inż. Łukasz Kurpaska, kierownik Laboratorium Badań materiałowych NCBJ. „Wymieniamy się informacjami i razem piszemy publikacje, realizujemy zadania zgodnie ze Strategicznym Planem Technologii Energetycznych (European Strategic Energy Technology Plan – SET Plan) i uczestniczymy w rozwoju najnowszych, najbardziej pożądanych, finansowanych przez KE materiałów”.

Kolejnymi planowanymi wspólnymi działaniami współpracujących instytucji będzie przygotowanie tzw. PPP Pilot Project Proposal. „Współpraca początkowo będzie się odbywała na zasadzie in-kind, czyli współpracujące instytucje będą wnosiły własny, posiadany już potencjał badawczy” – wyjaśnia dr Kurpaska. „Te PPP które zadziałają dobrze będą miały szanse utworzyć konsorcja, by potem startować z wnioskami o granty do programu Horizon Europe”.

Intensyfikacji współpracy ma też służyć cykl międzynarodowych konferencji, z których pierwsza – NuMAT 2020 – odbędzie się w przyszłym roku. „JPNM chce aby naukowcy z NCBJ zaangażowani w badania – w szczególności młodzi – mieli okazje do rozszerzenia kontaktów i do zaprezentowania już otrzymanych rezultatów” – uzupełnia prof. Jacek Jagielski, dyrektor Departamentu Fizyki Materiałów NCBJ, współorganizator spotkania. „Mamy się czym pochwalić, gdyż jako jedni z nielicznych prowadzimy badania nanomechaniczne w wysokiej temperaturze (in situ) i właśnie młodzi ludzie z naszego instytutu są ich głównymi wykonawcami”.