W Narodowym Centrum Badań Jądrowych 11 stycznia br. gościliśmy komandora Jacka Barańskiego – dowódcę Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń (COAS) i pułkownika Bogusława Kota gł. spec. Zarządu Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych.

Instytucja, której dowódcę przyjmowaliśmy w Świerku jest odpowiedzialna za przeprowadzenie i przygotowanie ogólnopolskich ćwiczeń „Patrol-2015”. NCBJ, jako ośrodek jądrowy odegrało w nich istotną rolę. Hipotetyczne uwolnienie materiału promieniotwórczego z jednego z obiektów instytutu w wyniku ataku terrorystycznego było jednym elementem ogólnopolskich manewrów sprawdzających działanie Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA).

Centralny Ośrodek Analizy Skażeń stanowi centrum dyspozycyjne KSWSiA, którego zadaniem jest zapewnienie współdziałania systemów realizujących monitorowanie, wykrywanie i alarmowanie o skażeniach na terenie RP oraz interweniowanie w przypadku ich wystąpienia.

Unikanie strat w przypadku zagrożenia może być osiągnięte poprzez wszczęcie odpowiednich działań zapobiegawczych. Dlatego wszelkie działania prewencyjne, ograniczające skutki zagrożeń i zaistniałych zdarzeń, muszą być adekwatne do ich charakteru i rodzaju oraz skali oraz angażować wszystkie służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w państwie. Ogólnopolskie ćwiczenia „Patrol-2015” przeprowadzone przy udziale NCBJ w pełni wpisały się w zakres tych działań i stanowiły bardzo dobry sposób na testowanie systemu bezpieczeństwa państwa.

Podczas spotkania prof. Krzysztof Kurek odebrał od Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych podziękowania za życzliwość i zaangażowanie pracowników Narodowego Centrum Badań Jądrowych w przygotowanie i przeprowadzenie ćwiczenia KSWSiA „Patrol -2015”. Szczególne podziękowania skierowano do panów Adama Hryczuka, Wojciecha Czecha i Tomasza Pliszczyńskiego, którzy byli bezpośrednio zaangażowani ze strony instytutu w organizację i praktyczne działania.

Wręczający podziękowania komandor Jacek Barański powiedział:

„Najlepsze dokumenty i ustalone procedury nie oddadzą stanu faktycznego. Zawsze jest wiele elementów weryfikujących nasze plany. Jesteśmy zobligowani do przeprowadzania corocznych ćwiczeń. Wciąż musimy być gotowi i musimy dostosowywać się do zmieniających warunków. Z jednej strony nasza dzisiejsza wizyta w Świerku jest kurtuazyjna, chcieliśmy podziękować dyrekcji NCBJ za możliwość współpracy i praktycznego przygotowania epizodu. Z drugiej strony myślimy już o kolejnym ćwiczeniach i mamy nadzieję, że instytut będzie również zainteresowany udziałem w edycji „Patrol-2016”.

Pułkownik Bogusław Kot potwierdził, że dowództwo MON odebrało bardzo pozytywnie aprobatę dyrekcji NCBJ przeprowadzenia ćwiczeń w 2015 roku w instytucie. Jako koordynator w epizodu w Świerki dostrzegł dobrą współpracę z NCBJ oraz dobre przygotowanie instytutu do przyjęcia służb zaangażowanych w ogólnopolskie ćwiczenia.

„Sekwencja zdarzeń jaka rozegrała się na miejscu, w ramach ćwiczeń, została wypracowana w NCBJ. Polegaliśmy na wiedzy i doświadczeniu pracowników instytutu w określeniu, co byłoby kluczowe w epizodzie rozgrywającym się w ośrodku jądrowym. Rozpatrywaliśmy scenariusz ataku terrorystycznego połączonego z elementami ewentualnego uwolnienia środków promieniotwórczych i powstania skażenia. Złożoność tego scenariusza wiązała się z włączaniem grupy terrorystycznej a później wdrożeniu wszystkich procedur związanych z likwidacją skażeń promieniotwórczych” – powiedział pułkownik Bogusław Kot.

„Przeprowadzone z naszym udziałem ćwiczenia pokazują jak bardzo ważne są kwestie bezpieczeństwa – powiedział podczas spotkania dyrektor NCBJ, prof. Krzysztof Kurek. – Dla nas, jak i dla całej energetyki jądrowej, bezpieczeństwo to bezwzględny priorytet. Oznacza to nie tylko zwielokrotnione systemy bezpieczeństwa samych instalacji jądrowych podparte eksperckimi analizami czy wysokospecjalistyczna kadrą obsługującą reaktor jądrowy i ochrona fizyczna samych obiektów. Powinniśmy mieć świadomość, że przy potencjalnych zdarzeniach uwolnienia skażeń żadna instytucja będąca przedmiotem ataku, nie byłaby w stanie samodzielnie sprostać sytuacji. Dzięki ćwiczeniom przeprowadzonym na terenie instytutu odpowiednie służby i instytucje musiały zareagować na symulowane skażenie promieniotwórcze. W ćwiczenia mieliśmy zaangażowane wszystkie służby odpowiadających za bezpieczeństwo. Państwowa straż pożarna, policja, częściowo wojska i służby ratownicze wspomagały siły, które w NCBJ odpowiadają za naszą ochronę”– dodaje dyrektor NCBJ.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych zostało zaproszone do udziału w podsumowaniu ćwiczeń Patrol -20015 w szerszym gronie ekspertów. II Konferencja Naukowej Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania odbędzie się 14–15 października br. Celem spotkania oprócz omówienia wniosków z ćwiczeń KSWSiA jest wymiana i poszerzenie wiedzy na temat działań podejmowanych w zakresie ochrony przed skażeniami oraz bezpieczeństwa publicznego. Między innymi na konferencji zostanie poruszony temat wykorzystania nowych technik i technologii rozpoznania, identyfikacji i monitorowania zagrożeń chemicznych, biologicznych i radiacyjnych. To doskonała okazja przybliżenia ekspertom w sprawach bezpieczeństwa możliwości innowacyjnych urządzeń konstruowanych w naszym instytucie do wykrywania promieniowania jonizującego i materiałów wybuchowych.