Dr Łukasz Kurpaska, dr Lech Raczyński i dr Tolga Altinoluk to trzej badacze z Narodowego Centrum Badań Jądrowych, którzy przez najbliższe trzy lata będą otrzymywać stypendia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców. W zeszłym tygodniu NCBJ podpisało z ministerstwem umowy o przekazywanie środków stypendystom, a jutro stosowne umowy mają być podpisane z zainteresowanymi. Nasi naukowcy znaleźli się w gronie 209 osób, którym przyznano stypendia w zeszłorocznym konkursie. Wśród jednostek, których młodzi pracownicy zostali uhonorowani stypendiami, przodują Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej (5 stypendiów) i Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego (4 stypendia). NCBJ znalazło się w gronie dziesięciu jednostek z trzema stypendystami - jako jedyna jednostka prowadząca badania w dziedzinie fizyki. Jesteśmy też jedyną w tej dwunastce jednostką o statusie JBR – pozostałe to wydziały uczelni i ulokowany w Polsce międzynarodowy instytut biologiczny.

Wyróżnieni naukowcy z NCBJ zajmują się zarówno badaniami stosowanymi, jak i podstawowymi, a ich wyniki znajdują zastosowanie zarówno w analizach największych eksperymentów zgłębiających prawa przyrody, jak i w praktyce, w przemyśle i w medycynie.

Dr inż. Łukasz Kurpaska jest absolwentem AGH, a doktorat obronił we Francji na Université de Technologie de Compiègne; w NCBJ jest adiunktem i kieruje Laboratorium Badań Materiałowych. Dr Kurpaska w swoich badaniach naukowych zajmuje się wpływem czynników eksploatacyjnych takich jak temperatura, promieniowanie lub ciśnienie na właściwości mechaniczne i strukturalne materiałów przeznaczonych do pracy w warunkach wysokich temperatur. Recenzenci wniosku stypendialnego dostrzegli zdecydowanie wyróżniający się wkład dra Kurpaski w rozwój inżynierii materiałowej, o czym świadczy bardzo szeroki zestaw publikacji w najwyższej rangi czasopismach naukowych, udział w projektach badawczych i wiele ekspertyz wykonanych przez naukowca na rzecz przemysłu, również międzynarodowych.

Dr inż. Lech Raczyński jest absolwentem Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, gdzie obronił także pracę doktorską z wyróżnieniem. W NCBJ dr Raczyński jest adiunktem w Zakładzie Technologii Informatycznych w Departamencie Układów Złożonych i zajmuje się praktycznymi oraz teoretycznymi aspektami przetwarzania i analizy danych. W ostatnich latach tematyka jego prac była powiązana z analizą danych w zastosowaniach medycznych. Dr Raczyński jest twórcą nowych koncepcji i technik rekonstrukcji sygnałów i obrazów w J-PET – urządzeniu nowej generacji zbierającym dane przy pomocy plastykowych detektorów scyntylacyjnych. Zainteresowania dra Raczyńskiego koncentrują się na rozwoju metod rekonstrukcji obrazu w aparaturze tego typu, a w szczególności dotyczą możliwości efektywnego wykorzystywania informacji o czasie przelotu kwantów gamma emitowanych w ciele badanego pacjenta.

Dr Tolga Altinoluk rozpoczął swoją edukację akademicką na Politechnice w Ankarze, a tytuł magistra (M.S.) i doktorat otrzymał na Uniwersytecie Connecticut. Staże naukowe odbył w Portugalii, Hiszpanii i Francji. Od ponad roku jest adiunktem w NCBJ w Zakładzie Fizyki Teoretycznej w Departamencie Badań Podstawowych. Zajmuje się badaniami teoretycznymi zderzeń jąder atomowych przy bardzo wysokich energiach – takich, jak osiągane w największych akceleratorach cząstek lub w ekstremalnych środowiskach występujących we wczesnych etapach ewolucji Wszechświata. Jądra atomowe są obiektami złożonymi z protonów i neutronów, a te z kolei są zbudowane z kwarków i gluonów przenoszących oddziaływanie silne pomiędzy nimi. Opis zderzenia tak skomplikowanych obiektów napotyka na liczne problemy teoretyczne i praktyczne. W szczególności mamy do czynienia ze zjawiskami nieliniowymi, przejawiającymi się miedzy innymi tym, że wraz ze wzrostem energii zderzenia inne efekty i elementy opisu nabierają decydującego znaczenia. Jeden z takich efektów – efekt saturacji gluonów – jest głównym przedmiotem zainteresowania dra Altinoluka.

Stypendia dla wybitnych naukowców przyznawane są co roku przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Stypendysta otrzymuje co miesiąc przez trzy lata stypendium w wysokości 5390 zł. W 2017 roku o stypendia ubiegało się 1159 uczonych. Ocenie podlegał dorobek, znaczenie prowadzonych prac, udział we współpracy międzynarodowej i inne osiągniecia. Aby zostać zakwalifikowanym należało uzyskać 98 na 100 możliwych punktów, a więc kryteria były niesłychanie wysokie. Tym większe uznanie należy się wyróżnionym kolegom.