Laboratorium Badań Materiałowych Narodowego Centrum Badań Jądrowych przygotowało na zlecenie Ministerstwa Energii „Wytyczne wspomagające działania przedsiębiorstw krajowych w budowie elektrowni jądrowych”. Wytyczne dotyczą prowadzania badań nieniszczących i niszczących elementów instalacji i obiektów energetyki jądrowej. Broszura licząca ponad 50 stron zostanie udostępniona podmiotom gospodarczym zainteresowanym udziałem w Polskim Programie Energetyki Jądrowej. Zawiera ona opis metod kontroli jakości i bezpieczeństwa stosowanych zarówno na etapie produkcji jak i eksploatacji poszczególnych elementów instalacji jądrowej. Jest też przewodnikiem po normach krajowych i zagranicznych obowiązujących w tych dziedzinach badań.

Na całym świecie budowniczowie elektrowni jądrowych muszą zagwarantować spełnienie surowych norm jakości i bezpieczeństwa powstających obiektów. Przekłada się to bezpośrednio na wymogi stawiane wszystkim podwykonawcom i dostawcom elementów, układów, podzespołów czy materiałów użytych w budowie EJ. Podwyższone wymagania obowiązują wszystkich, począwszy od dostawców elementów paliwowych, producentów i instalatorów rur, zbiorników i konstrukcji nośnych, a kończąc na wytwórcach betonów i mas izolacyjnych. Ewentualna budowa elektrowni jądrowych w Polsce spowoduje, że podobne warunki będą musiały spełnić także wszystkie polskie firmy chcące uczestniczyć w realizacji tej inwestycji. Bardzo często proces kontroli jakości wyrobów musi odbywać się już na etapie produkcji, dlatego bardzo ważne jest budowanie świadomości w zakresie spełnienia najwyższych kryteriów jakości. Współczesna nauka dostarcza wielu metod badań jakości wyrobów i konstrukcji. Wśród nich szczególne znaczenie mają badania nieniszczące, które można zastosować zarówno w fabryce, na placu budowy jak i później w trakcie eksploatacji.

Opracowanie pt. "Wytyczne wspomagające działania przedsiębiorstw krajowych w budowie elektrowni jądrowych”, które na zlecenie Ministerstwa Energii zostało przygotowane przez Laboratorium Badań Materiałowych Narodowego Centrum Badań Jądrowych (LBM NCBJ), zawiera przegląd i opis metod nieniszczących i niszczących, które są obecnie stosowane w praktyce w przypadku typowych elementów instalacji jądrowych. Lista sześciu głównych metod nieniszczących obejmuje metodę wizualną, metody penetracyjną i magnetyczno-proszkową oraz metody prądów wirowych, radiograficzną i ultradźwiękową. Wybór właściwych metod zależy od badanego materiału i specyfiki elementu lub konstrukcji. Najprostsza metoda wizualna wymaga jednocześnie największej wiedzy i doświadczenia od pracownika, który się nią posługuje. Metody penetracyjna i magnetyczno-proszkowa polegają na pokryciu badanej powierzchni specjalnymi substancjami, które oddziałując chemicznie lub magnetycznie z materiałem, ujawniają ewentualne defekty jego struktury.

Zastosowanie każdej z metod wymaga wysokich i właściwie certyfikowanych kompetencji personelu przeprowadzającego badanie. Kompetencje personelu muszą być budowane w trakcie wieloletniego i wielostopniowego procesu. Wymagania te opisują normy i zasady dobrych praktyk, które zostały zebrane w przygotowanym opracowaniu. NCBJ jest jedynym w Polsce ośrodkiem, w którym funkcjonuje reaktor jądrowy, a eksploatowane instalacje i układy związane są specyficznie z jego działaniem. Kontrola jakości tego typu instalacji jest prowadzona na bieżąco, a eksperci NCBJ posiadają wiedzę i kwalifikacje utrwalone wieloletnią praktyką. Laboratorium Badań Materiałowych NCBJ, jako jednostka certyfikowana prowadzi badania na potrzeby własne NCBJ oraz realizuje zlecenia zewnętrzne. Działania te pomagają w utrzymaniu niezbędnych kompetencji w zakresie oceny właściwości funkcjonalnych materiałów oraz kontroli jakości.

W ramach realizowanego zlecenia, w dniu 30 listopada 2017 w Parku Naukowo Technologicznym NCBJ, LBM zorganizuje Seminarium skierowane do potencjalnych partnerów przemysłowych, na które serdecznie zapraszamy. Na Seminarium zostaną poruszone kwestie certyfikacji i szkolenia personelu, obowiązujących metod nieniszczących i niszczących oraz zostaną omówione podstawy działania reaktora jądrowego.