
Wszechświat w kryzysie wieku średniego: Interakcje galaktyk bez wpływu na pył międzygwiezdny
Nowe badanie rzuciło światło na skomplikowane zależności pomiędzy pyłem międzygwiazdowym w galaktykach, właściwościami galaktyk i ich środowiskami. Mimo długotrwałych badań, relacje między właściwościami pyłu a środowiskiem w jakim znajdują się galaktyki były dotąd słabo poznane. W najnowszej pracy opublikowanej w Astronomy&Astrophysics, naukowcy opisali związek między ilością światła gwiezdnego pochłanianego przez pył a środowiskiem galaktyk.

Profesor Agnieszka Pollo objęła funkcję Zastępcy Dyrektora NCBJ ds. Naukowych
16 października 2023 r. nastąpiła zmiana na stanowisku Zastępcy Dyrektora NCBJ ds. Naukowych. Dotychczasowa dyrektor, profesor Ewa Rondio przekazała swoje obowiązki profesor Agnieszce Pollo, astrofizyczce, która dotychczas kierowała bardzo prężnie rozwijającym się Zakładem Astrofizyki.
![Zdjęcie: Artystyczna interpretacja odpływów galaktycznych. Aktywność gwiazdotwórcza może skutkować powstawaniem potężnych wiatrów (odpływów), które są w stanie przenosić gaz na bardzo duże odległości, aż do przestrzeni międzygalaktycznej. Linie emisyjne [CII] 158 μm wyraźnie wskazują na odpływ gazu atomowego. Źródło: ESA/Hubble, ESO/L. Calçada, M. Romano. Zdjęcie: Artystyczna interpretacja odpływów galaktycznych. Aktywność gwiazdotwórcza może skutkować powstawaniem potężnych wiatrów (odpływów), które są w stanie przenosić gaz na bardzo duże odległości, aż do przestrzeni międzygalaktycznej. Linie emisyjne [CII] 158 μm wyraźnie wskazują na odpływ gazu atomowego. Źródło: ESA/Hubble, ESO/L. Calçada, M. Romano.](/sites/default/files/styles/large/public/2023-10/press_image_pol.png?itok=90m0Frbx)
Galaktyczne odpływy gazu rządzą ewolucją galaktyk karłowatych
Gwiazdom przypisywana jest kluczowa rola w sterowaniu ewolucją galaktyk o niewielkich masach. Wytwarzane w nich wiatry galaktyczne, tzw. odpływy (ang. outflows), wyrzucają gaz poza ośrodek międzygwiazdowy, uniemożliwiając powstawanie nowych gwiazd. Badania wpływu galaktycznych odpływów na cykl barionowy galaktyk karłowatych, przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem astrofizyka z NCBJ, zostały właśnie opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.

Wręczono doroczne nagrody Departamentu Badań Podstawowych NCBJ
26 czerwca 2023 r. odbyło się Specjalne Colloquium, na którym wręczone zostały nagrody za najlepsze prace badawcze i działalność popularyzatorską w roku 2022. Laureatami zostali dr hab. Michał Bluj, zespół w składzie dr hab. Paweł Ziń i dr Maciej Pylak, dr Michael Romano oraz prof. dr hab. Jerzy Kowalski-Glikman i dr Miguel Figueira.

Odsłaniając ukryte gwiazdy: ALMA rzuca światło na tłumienie pyłu w galaktykach
Pył międzygwiazdowy jest kluczowym składnikiem galaktyk: sprzyja powstawaniu gwiazd i napędza procesy chemiczne i fizyczne. Jednak równocześnie ukrywa on większość nowo narodzonych gwiazd w taki sposób, że ich bezpośrednia obserwacja jest niemożliwa. Dlatego astrofizycy wykorzystują prawa tłumienia pyłu i inżynierię wsteczną, by ustalić jak aktywna gwiazdotwórczo jest dana galaktyka. Praca na ten temat ukazała się w czasopismie Astronomy & Astrophysics.

Projekt doktoranta Zakładu Astrofizyki NCBJ zakwalifikowany do programu „Perły Nauki”
Została rozstrzygnięta I edycja konkursu w ramach programu „Perły Nauki”. Jednym z naukowców zakwalifikowanych do programu jest mgr Krzysztof Lisiecki, doktorant Zakładu Astrofizyki NCBJ, prowadzący badania w projekcie „W poszukiwaniu świadków wczesnego Wszechświata – badanie właściwości czerwonych nuggetów”.