Obrazy odległych galaktyk, zniekształcone przez silne soczewki grawitacyjne, to wizualnie najbardziej nieszablonowe zjawiska fotografowane przez teleskopy. Ich automatyczna detekcja z wielu względów jest trudna. Podczas międzynarodowych warsztatów w Warszawie, dedykowanych uczeniu maszynowemu, naukowcy NCBJ zademonstrowali modele teoretyczne i oprogramowanie, które z wysoką skutecznością i wiarygodnością radzą sobie z tym zadaniem.

"Moja praca skupia się na badaniu procesów towarzyszących formowaniu się i ewolucji galaktyk z zastosowaniem nowoczesnych metod uczenia maszynowego" - wyjaśnia dr William James Pearson z Zakładu Astrofizyki NCBJ. Dr Pearson otrzymał jedno z tegorocznych stypendiów Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców wykazujących się znaczącymi osiągnięciami w działalności naukowej.

27 czerwca zostały rozdane Nagrody Dyrektora Departamentu Badań Podstawowych NCBJ za osiągnięcia naukowe i działalność popularyzatorską za rok 2021. W tym roku wyróżnieni zostali: dr Varvara Batozskaya z Zakładu Fizyki Wysokich Energii, prof. Marek Biesiada z Zakładu Astrofizyki, profesorowie Michał Kowal i Janusz Skalski z Zakładu Fizyki Teoretycznej oraz prof. Katarzyna Małek z Zakładu Astrofizyki za osiągnięcia w obszarze popularyzacji.

Naukowcy starają się określić własności grawitonu – hipotetycznej cząstki przenoszącej oddziaływanie grawitacyjne. W pracy opublikowanej w czasopiśmie Journal of High Energy Astrophysics prof. Marek Biesiada wraz ze współpracownikami na podstawie analizy 12 gromad galaktyk przedstawili nowe ograniczenie na masę grawitonu. Jest ono o siedem rzędów wielkości silniejsze niż ograniczenia wynikające z obserwacji fal grawitacyjnych.

Egzotyczne, szybko rotujące obiekty, są w kręgu zainteresowań astrofizyków. Polscy astronomowie próbują uzyskać informacje o warunkach fizycznych panujących we wnętrzu szybko rotujących gwiazd neutronowych. W pracy opublikowanej w The Astronomical Journal wzbogacili analizy o efekty wynikające ze zjawiska pociemnienia grawitacyjnego.

Ruszyła rejestracja na 5 edycję Międzynarodowej Konferencji „Cosmology School - Introduction to Cosmology” współorganizowanej przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Konferencja ta już na dobre wpisała się w harmonogram polskich astrofizycznych wydarzeń naukowych i jest rozpoznawana na arenie światowych konferencji kosmologicznych.